اگر سزای لب تو نبود گفته من
برآر سنگ گران و دهان من بشکن

چو طفل بیهده گوید نه مادر مشفق
پی ادب لب او را فروبرد سوزن

دو صد دهان و جهان از برای عز لبت
بسوز و پاره کن و بردران و برهم زن

چو تشنه‌ای دود استاخ بر لب دریا
نه موج تیغ برآرد ببردش گردن

غلام سوسنم ایرا که دید گلشن تو
ز شرم نرگس تو ده زبانش شد الکن

ولیک من چو دفم چون زنی تو کف بر من
فغان کنم که رخم را بکوب چون هاون

مرا ز دست منه تا سماع گرم بود
بکش تو دامن خود از جهان تردامن

بلی ز گلشن معنی است چشم‌ها مخمور
ولیک نغمه بلبل خوش است در گلشن

اگر تجلی یوسف برهنه خوبتر است
دو چشم باز نگردد مگر به پیراهن

اگر چه شعشعه آفتاب جان اصل است
بر آن فلک نرسیده‌ست آدمی بی‌تن

خمش که گر دهنم مرده شوی بربندد
ز گور من شنوی این نوا پس مردن

بیا بیا که ز هجرت نه عقل ماند نه دین
قرار و صبر برفته‌ست زین دل مسکین

ز روی زرد و دلِ درد و سوز سینه مپرس
که آن به شرح نگنجد بیا، به چشم ببین

چو نان پخته ز تاب تو سرخ رو بودم
چو نانِ ریزه کنونم ز خاک ره برچین

چو آینه، ز جمالت خیال‌چین بودم
کنون تو چهرهٔ من زرد بین و چینْ بَرچین

مثال آبم در جوی کژ روان چپ و راست
فراق از چپ و از راستم گشاده کمین

به روز و شب چو زمین رو بر آسمان دارم
ز روی تو که نگنجد در آسمان و زمین

سحر ز درد نوشتیم نامه پیش صبا
که از برای خدا ره سوی سفر بگزین

اگر سر تو به گل در بود مشوی بیا
وگر به خار رسد پا به کندنش منشین

بیا بیا و خلاصم ده از بیا و برو
بیا چنانک رهد جانم از چنان و چنین

پیام کردم کای تو پیمبر عشّاق
بگو برای خدا زود ای رسول امین

که غرق آبم و آتش ز موج دیده و دل
مرا چه چاره؟ نوشت او که چارهٔ تو همین

نشست نقش دعایم به عالم گردون
کجاست گوش نمازی که بشنود آمین

هزار آینه و صد هزار صورت را
دهم به عشق صلاح جهان صلاح الدین

به صلح آمد آن ترک تند عربده کن
گرفت دست مرا گفت تکری یرلغسن

سؤال کردم از چرخ و گردش کژ او
گزید لب که رها کن حدیث بی‌سر و بن

بگفتمش که چرا می‌کند چنین گردش
بگفت هیزم تر نیست بی‌صداع دتن

بگفتمش خبر نو شنیده‌ای او گفت
حدیث نو نرود در شکاف گوش کهن

بلندهمتی و چشم تنگ ترک مرا
اگر تو واقف رازی بیا و شرح بکن

نه چشم تنگ خسیسم ولیک ره تنگ است
ز نرگسان دو چشمم به سوی او ره کن

مرا اگر تو نیابی به پیش یار بجو
در آن بهشت و گلستان و سبزه زار بجو

چو سایه خسپم و کاهل مرا اگر جویی
به زیر سایه آن سرو پایدار بجو

چو خواهیم که ببینی خراب و غرق شراب
بیا حوالی آن چشم پرخمار بجو

اگر ز روز شمردن ملول و سیر شدی
درآ به دور و قدح‌های بی‌شمار بجو

در آن دو دیده مخمور و قلزم پرنور
درآ جواهر اسرار کردگار بجو

دلی که هیچ نگرید به پیش دلبر جو
گلی که هیچ نریزد در آن بهار بجو

زهی فسرده کسی کو قرار می‌جوید
تو جان عاشق سرمست بی‌قرار بجو

اگر چراغ نداری از او چراغ بخواه
وگر عقار نداری از او عقار بجو

به مجلس تو اگر دوش بیخودی کردم
تو عذر عقل زبونم از آن عذار بجو

تو هر چه را که بجویی ز اصل و کانش جوی
ز مشک و گل نفس خوش خلش ز خار بجو

خیال یار سواره همی‌رسد ای دل
پیام‌های غریب از چنین سوار بجو

به نزد او همه جان‌های رفتگان جمعند
کنار پرگلشان را در آن کنار بجو

چو صبح پیش تو آید از او صبوح بخواه
چو شب به پیش تو آید در او نهار بجو

چو مردمک تو خمش کن مقام تو چشم است
وگر نه آن نظرستت در انتظار بجو

چو شمس مفخر تبریز دیده فقر است
فقیروار مر او را در افتقار بجو

من آن نیم که بگویم حدیث نعمت او
که مست و بیخودم از چاشنی محنت او

اگر چو چنگ بزارم از او شکایت نیست
که همچو چنگم من بر کنار رحمت او

ز من نباشد اگر پرده‌ای بگردانم
که هر رگم متعلق بود به ضربت او

اگر چه قند ندارم چو نی نوا دارم
از آنک بر لب فضلش چشم ز شربت او

کنون که نوبت خشم است لطف از این دست است
چگونه باشد چون دررسم به نوبت او

اگر بدزدم من ز آفتاب ننگی نیست
چه ننگ باشد مر لعل را ز زینت او

وگر چو لعل ندزدم ز آفتاب کمال
گذر ز طینت خود چون کنم به طینت او

نه لولیان سیاه دو چشم دزد ویند
همی‌کشند نهان نور از بصیرت او

ز آدمی چو بدزدی به کم قناعت کن
که شح نفس قرین است با جبلت او

از او مدزد به جز گوهر زمانه بها
اگر تو واقفی از لطف و از سریرت او

که نیست قهر خدا را به جز ز دزد خسیس
که سوی کاله فانی بود عزیمت او

دریغ شرح نگشت و ز شرح می‌ترسم
که تیغ شرع برهنه‌ست در شریعت او

گمان برد که مگر جرم او طمع بوده‌ست
نه بلک خس طمعی بود آن جریمت او

به وقت خواب بگیری مرا که هین برگو
چو اشتهای سماعت بود بگه‌تر گو

چو من ز خواب سر و پای خویش گم کردم
تو گوش من بگشایی که قصه از سر گو

چو روی روز نهان شد به زیر طره شب
بگیریم که از آن طره معنبر گو

فتاده آتش خواب اندر این نیستان‌ها
تو آمده که حدیث لب چو شکر گو

و آنگهی به یکی بار کی شوی قانع
غزل تمام کنم گوییم مکرر گو

بیا بگو چه کنی گر ز خوابناکی خویش
به تو بگوید لالا برو به عنبر گو

از آنچ خورده‌ای و در نشاط آمده‌ای
مرا از آن بخوران و حدیث درخور گو

ز من چو می‌طلبی مطربی مستانه
تو نیز با من بی‌دل ز جام و ساغر گو

من این به طیبت گفتم وگر نه خاک توام
مرا مبارک و قیماز خوان و سنجر گو

هزار بار کشیده‌ست عشق‌ِ کافرخو
شبم ز بام به حجره‌، ز حجره تا سر کو

شب آن چنان به گاه آمده که هی برخیز
گرفته گوش مرا سخت همچو گوش سبو

ز هر‌چه پُر کندم‌، من سبوی تسلیمم
سبو اسیر سقایست‌، چون گریزد از او‌؟

هزار بار سبو را به سنگ بشکست او
شکست او خوشم آید ز شوق و ذوق رفو

سبو سپرده بدو گوش با هزاران دل
بدان هوس که خورد غوطه در میانهٔ جو

ایا دلی چو صبا ذوق صبح‌ها دیده
ز دیده مست شدی یا ز ذوق نادیده

گهی به بحر تحیر گهی به دامن کوه
کمر ببسته و در کوه کهربا دیده

ورای دیده و دل صد دریچه بگشاده
برون ز چرخ و زمین رفته صد سما دیده

چو جوششی و بخاری فتاد در دریا
ز لذت نظرش رست در قفا دیده

چو موج موج درآمیخت چشم با دریا
عجب عجب که همه بحر گشت یا دیده

به پیش دیده دو عالم چو دانه پیش خروس
چنین بود نظر پاک کبریادیده

نه طالب است و نه مطلوب آن که در توحید
صفات طالب و مطلوب را جدا دیده

اله را که شناسد؟ کسی که رست ز لا
ز لا که رست بگو: عاشق بلادیده

رموز لیس و فی جبتی بدانسته
هزار بار من این جبه را قبا دیده

دهان گشاد ضمیر و صلاح دین را گفت
تویی حیات من ای دیدهٔ خدادیده

زهی لواء و علم لا اله الا الله
که زد بر اوج قدم لا اله الا الله

چگونه گرد برآورد شاه موسی وار
ز بحر هست و عدم لا اله الا الله

ستاده‌اند صفات صفا ز خجلت او
به پیش او به قدم لا اله الا الله

یکی ستم ز وی از صد هزار عدل به است
زهی خوشی ستم لا اله الا الله

ز هر طرف که نظر کرد می برویاند
هزار باغ ارم لا اله الا الله

ز بحر غم به کناری رسم عجب روزی
ز موج لطف و کرم لا اله الا الله

ندارد از شه من هیچ بوی جان آن کس
که ببینیش تو به غم لا اله الا الله

چو دیده کحل نپذرفت از شه تبریز
زهی دریغ و ندم لا اله الا الله

برآید از دل و از جان الست شه شنود
هزار بانگ نعم لا اله الا الله

بهشت لطف و بلندی خدیو شمس الدین
زهی شفای سقم لا اله الا الله

دلم طواف به تبریز می‌کند محرم
در آن حریم حرم لا اله الا الله

زهی خوشی که بگویم که کیست هان بر در
بگوید او که منم لا اله الا الله

چو آفتاب برآمد ز قعر آب سیاه
ز ذره ذره شنو لا اله الا الله

چه جای ذره که چون آفتاب جان آمد
ز آفتاب ربودند خود قبا و کلاه

ز آب و گل چو برآمد مه دل آدم وار
صد آفتاب چو یوسف فروشود در چاه

سری ز خاک برآور که کم ز مور نه‌ای
خبر ببر بر موران ز دشت و خرمنگاه

از آن به دانه پوسیده مور قانع شد
که او ز سنبل سرسبز ما نبود آگاه

بگو به مور بهار است و دست و پا داری
چرا ز گور نسازی به سوی صحرا راه

چه جای مور سلیمان درید جامه شوق
مرا مگیر خدا زین مثال‌های تباه

ولی به قد خریدار می‌برند قبا
اگر چه جامه دراز است هست قد کوتاه

بیار قد درازی که تا فروبریم
قبا که پیش درازیش بسکلد زه ماه

خموش کردم از این پس که از خموشی من
جدا شود حق و باطل چنانک دانه ز کاه