مرا اندر جگر بنشست خاری
بحمدالله ز باغ او است باری

یکی اقبال زفتی یافت جانم
وگرچه شد تنم در عشق زاری

کناری نیست این اقبال ما را
چو بگرفتم چنین مه در کناری

بگیر این عقل را بر دار او کش
تماشا کن از این پس گیر و داری

چو اندربافت این جانم به عشقش
ز هستم تا نماند پود و تاری

رخ گلنار گر در ره حجاب است
چو گل در جان زنیمش زود ناری

مشو غره به گلزار فنا تو
که او گنده شود روزی سه چاری

جمالی بین که حضرت عاشقستش
بشو بهر چنین جان جان سپاری

خداوندی شمس الدین تبریز
کز او دارد خداوند افتخاری

بگفتم با دلم آخر قراری
ز آتش‌های او آخر فراری

تو را می‌گویم و تو از سر طنز
اشارت می‌کنی خندان که آری

منم از دست تو بی‌دست و پایی
تو در کوی مهی شکرعذاری

دلم گفتا ندیدی آنچ دیدم
تو پنداری ز اکنون است کاری

منم جزوی و از خود کل کل است
وی است دریای آتش من شراری

ورا دیدم چو بحری موج می‌زد
و جان من ز بحر او بخاری

ز تبریز آفتابی رو نمودم
بشد رقاص جانم ذره واری

خداوند شمس دین چون یک نظر تافت
بجوشید آب خوش از جان ناری

ز هر قطره یکی جانی همی‌رست
همی‌پرید اندر لاله زاری

تو جانا بی‌وصالش در چه کاری
به دست خویش بی‌وصلش چه داری

همه لافت که زاری‌ها کنم من
به نزد او نیرزد خاک زاری

اگر سنگت ببیند بر تو گرید
که از وصل چه کس گشتی تو عاری

به وصلش مر سما را فخر بودی
به هجرش خاک را اکنون تو عاری

چنان مغرور و سرکش گشته بودی
زمان وصل یعنی یار غاری

از آن می‌ها ز وصلش مست بودی
نک آمد مر تو را دور خماری

ولیکن مرغ دولت مژده آورد
کز آن اقبال می‌آید بهاری

ز لطف و حلم او بوده‌ست آن وصل
نبود از عقل و فرهنگ و عیاری

به پیر هندوی بگذشت لطفش
چو ماهی گشت پیر از خوش عذاری

چنین‌ها دیده‌ای از لطف و حسنش
تو جانا کز پی او بی‌قراری

چه سودم دارد ار صد ملک دارم
که تو که جان آنی در فراری

خداوندی ز تو دور است ای دل
که بی‌او یاوه گشته و بی‌مهاری

هزاران زخم دارد از تو ای هجر
که این دم بر سر گنجش تو ماری

ایا روز فراقم همچو قیری
ایا روز وصالم همچو قاری

تو بودی در وصالش در قماری
کنون تو با خیالش در قماری

به هجر فخر ما شمس الحق و دین
ایا صبرا نکردی هیچ یاری

مگر صبری که رست از خاک تبریز
خورم یابم دمی زو بردباری

ببینا این فراق من فراقی
ببینا بخت لنگم راهواری

بیا ای آنک سلطان جمالی
کمالات کمالان را کمالی

خیالی را امین خلق کردی
چنانک وهمشان شد که خیالی

خیالت شحنه شهر فراق است
تو زان پاکی تو سلطان وصالی

تو خورشیدی و جان‌ها سایه تو
نه چون خورشید گردون در زوالی

بخندانی جهان را تو نخندی
بنالانی روان را تو ننالی

تو دست و پای هر بی‌دست و پایی
تو پر و بال هر بی‌پر و بالی

هزاران مشفق غمخوار سازی
ولیک از ناز گویی لاابالی

مگر تو یوسفان را دلستانی
مگر تو رشک ماه آسمانی

مها از بس عزیزی و لطیفی
غریب این جهان و آن جهانی

روان‌هایی که روز تو شنیدند
به طمع تو گرفته شب گرانی

ز شب رفتن ز چالاکی چه آید
چو ذوالعرشت کند می پاسبانی

منم آن کز دم عیسی بمردم
مرا کشته‌ست آب زندگانی

چنین مرگی که مردم زنده گردم
گرت بینم ایا فخر الزمانی

دلم از هجر تو خون گشت لیکن
از آن خون رست صورت‌های جانی

ز درد تو رواق صاف جوشید
ز درد خم‌های خسروانی

خداوندی است شمس الدین تبریز
که او را نیست در آفاق ثانی

برید آفرینش در دو عالم
نیاورده‌ست چون او ارمغانی

هزاران جان نثار جان او باد
که تا گردند جان‌ها جاودانی

دریغا لفظ‌ها بودی نوآیین
کز این الفاظ ناقص شد معانی

تو تا بنشسته‌ای بر دار فانی
نشسته می‌روی و می نبینی

نشسته می‌روی این نیز نیکو است
اگر رویت در این گفتن سوی او است

بسی گشتی در این گرداب گردان
به سوی جوی رحمت رو بگردان

بزن پایی بر این پابند عالم
که تا دست از تبرک بر تو مالم

تو را زلفی است به از مشک و عنبر
تو ده کل را کلاهی ای برادر

کله کم جو چو داری جعد فاخر
کله بر آسمان انداز آخر

چرا دنیا به نکته مستحیله
فریبد چون تو زیرک را به حیله

به سردی نکته گوید سرد سیلی
نداری پای آن خر را شکالی

اگر دوران دلیل آرد در آن قال
تخلف دیده‌ای در روی او مال

تو را عمری کشید این غول در تیه
بکن با غول خود بحثی به توجیه

چرا الزام اویی چیست سکته
جوابش گو که مقلوب است نکته

نه آتش‌های ما را ترجمانی
نه اسرار دل ما را زبانی

نه محرم درد ما را هیچ آهی
نه همدم آه ما را هیچ جانی

نه آن گوهر که از دریا برآمد
نه آن دریا که آرامد زمانی

نه آن معنی که زاید هیچ حرفی
نه آن حرفی که آید در بیانی

معانی را زبان چون ناودان است
کجا دریا رود در ناودانی

جهان جان که هر جزوش جهان است
نگنجد در دهان هرگز جهانی

به کوی دل فرورفتم زمانی
همی‌جستم ز حال دل نشانی

که تا چون است احوال دل من
که از وی در فغان دیدم جهانی

ز گفتار حکیمان بازجستم
به هر وادی و شهری داستانی

همه از دست دل فریاد کردند
فتادم زین حدیث اندر گمانی

ز عقل خود سفر کردم سوی دل
ندیدم هیچ خالی زو مکانی

میان عارف و معروف این دل
همی‌گردد به سان ترجمانی

خداوندان دل دانند دل چیست
چه داند قدر دل هر بی‌روانی

ز درگاه خدا یابی دل و بس
نیابی از فلانی و فلانی

نیابی دل جز از جبار عالم
شهید هر نشان و بی‌نشانی

کسی کو را بود خلق خدایی
ازو یابند جانهای بقایی

به روزی پنج نوبت بر در او
همی کوبند کوس کبریایی

اگر افتد بدین سو بانگ آن کوس
بیابند جملگان از خود رهایی

زمین خود کی تواند بند کردن
هر آنکس را که روحش شد سمایی؟!

عنایت چون ز یزدان برتو باشد
چه غم گر تو به طاعت کمتر آیی؟!

در آن منزل چه طاعت پای دارد؟!
که جان بخشت کند از دلربایی

به جای راستی و صدق گیرند
خیانتها که کردی یا دغایی

اگر تو از دل و جان دوستداری
کسی کو گوهرش نبود بهایی

خداوند خداوندان اسرار
همایان را همی بخشد همایی

ترا گردید رویش رزق باشد
به صد لابه بهشت اندر نیایی

قرار جان شمس‌الدین تبریز
که جانم را مباد از وی جدایی

جدایی تن مرا خود بند کردست
هم از وی چشم می‌دارم رهایی

که دست جان او چندان درازست
که عقل کل کند یاوه کیایی

هزاران شکر ایزد را که جانم
به عشق چشم او دارد روایی

فحمدا ثم حمدا ثم حمدا
بما اروانی خلاق السماء

من‌النور الممدد کل نور
من‌الکنز المکنز فی الخفاء

وآتاهم من‌الاسرار فضلا
و نجاهم بها کل البلاء

و احیاهم بروح عاشقی
طلیق من هجومات الوباء

طلب منی بشیرالوصل یوما
قباء الروح انزعت قبایی

لقیت من فضایلهم مرادا
و اوصافا تجلت بالبهاء

وجاد الصدر شمس‌الدین یوما
حیوتیا دوامیا جزایی

رایت البخت یسجدنی اذاما
تکرم سیدی بالالبهاء

وآتانی علامته بعشق
دوام سرمدی فی بقایی

علمت بابتداء حال عشقی
تمامة دولة فی الانتهاء

فلا اخلالة ظلا علینا
فذاک جمیع طمعی وارنجایی

فحاشا بل عنایته بحور
غریق منه بغیی وابتغائی

معانی روحنا ماء زلال
و بالا لفاظ ما زج بالدماء

عزیزی و کریم و لطف داری
ولیکن دور شو، چون هوشیاری

نشاید عاشقان را یار هشیار
ز هشیاران نیاید هیچ یاری

مرا یکدم چو ساقی کم دهد می
بگیرم دامن او را به زاری

صراحی‌وار خون گریم به پیشش
بجوشم همچو می در بی‌قراری

که از اندیشه بیزارم، بده می
مرا تا کی به اندیشه سپاری؟!

چه حیله سازم ای ساقی؟! چه حیله؟!
که حیله آفرین و حیله‌کاری

به حجت هر دمم بیرون فرستی
که بس باغیرتی و تنگ باری

برون و اندرون و جام و می نیست
ولیکن در سخن اینست جاری

قفی یا ناقتی هذا مناخ
ولا تسرین من هذاالدیار

فدیت‌العشق ما احلی هواه
تقطع فی هواه اختیاری

فلا تشغلنی یا ساقی بلهو
واسکرنی بکاسات کبار

ایا بدرالتمام اطلع علینا
بحق العشق اسمع، لاتمار

وخلصنی من‌الدنیا واسکر
فلا ادری یمینی من یساری