تو چه دانی که ما چه مرغانیم
هر نفس زیر لب چه می خوانیم

چون به دست آورد کسی ما را
ما گهی گنج گاه ویرانیم

چرخ از بهر ماست در گردش
زان سبب همچو چرخ گردانیم

کی بمانیم اندر این خانه
چون در این خانه جمله مهمانیم

گر به صورت گدای این کوییم
به صفت بین که ما چه سلطانیم

چونک فردا شهیم در همه مصر
چه غم امروز اگر به زندانیم

تا در این صورتیم از کس ما
هم نرنجیم و هم نرنجانیم

شمس تبریز چونک شد مهمان
صد هزاران هزار چندانیم

چند نظاره جهان کردن
آب را زیر که نهان کردن

رنج گوید که گنج آوردم
رنج را باید امتحان کردن

آنک از شیر خون روان کرده‌ست
شیر داند ز خون روان کردن

آسمان را چو کرد همچون خاک
خاک را داند آسمان کردن

بعد از این شیوه دگر گیرم
چند بیگار دیگران کردن

تیز برداشتی تو ای مطرب
این به آهستگی توان کردن

این گران زخمه‌ای است نتوانیم
رقص بر پرده گران کردن

یک دو ابریشمک فروتر گیر
تا توانیم فهم آن کردن

اندک اندک ز کوه سنگ کشند
نتوان کوه را کشان کردن

تا نبینند جان جان‌ها را
کی توان سهل ترک جان کردن

بنما ای ستاره کاندر ریگ
نتوان راه بی‌نشان کردن

چند بوسه وظیفه تعیین کن
به شکرخنده‌ایم شیرین کن

آن دلت را خدای نرم کناد
این دعای خوش است آمین کن

مگر این را به خواب خواهم دید
من بخسبم کنار بالین کن

ای فسون اجل فراق لبت
رو فسون مسیح آیین کن

عرصه چرخ بی‌تو تنگ آمد
هین براق وصال را زین کن

حسن داری وفاست لایق حسن
حسن را با وفا تو کابین کن

چون بمیرند رحم خواهی کرد
آنچ آخر کنی تو پیشین کن

حاجیان مانده‌اند از ره حج
داروی اشتران گرگین کن

تا به کعبه وصال تو برسند
چاره آب و زاد و خرجین کن

ای دو چشم جهان به تو روشن
این جهان را تو آن جهان بین کن

از تجلی آفتاب رخت
چشم و دل را چو طور سینین کن

بس کنم شد ز حد گستاخی
من کی باشم که گویمت این کن

گر نبود این سخن ز من لایق
آنچ آن لایق است تلقین کن

شمس تبریز بر افق بخرام
گو شمال هلال و پروین کن

سیر گشتم ز نازهای خسان
کم زنم من چو روغن به لسان

بعد از این شهد را نهان دارم
تا نیفتند اندر او مگسان

خویش را بعد از این چنان دزدم
که نیابند مر مرا عسسان

هر زمان جانب دگر تازم
بی‌رفیقان و صاحبان و کسان

ای خدا در تو چون گریخته‌ام
این چنین قوم را به من مرسان

چیست با عشق آشنا بودن
بجز از کام دل جدا بودن

خون شدن خون خود فروخوردن
با سگان بر در وفا بودن

او فدایی است هیچ فرقی نیست
پیش او مرگ و نقل یا بودن

رو مسلمان سپر سلامت باش
جهد می‌کن به پارسا بودن

کاین شهیدان ز مرگ نشکیبند
عاشقانند بر فنا بودن

از بلا و قضا گریزی تو
ترس ایشان ز بی بلا بودن

ششه می‌گیر و روز عاشورا
تو نتانی به کربلا بودن

گرچه اندر فغان و نالیدن
اندکی هست خویشتن دیدن

آن نباشد مرا چو در عشقت
خوگرم من به خویش دزدیدن

به خدا و به پاکی ذاتش
پاکم از خویشتن پسندیدن

دیده کی از رخ تو برگردد
به که آید به وقت گردیدن

در چنین دولت و چنین میدان
ننگ باشد ز مرگ لنگیدن

عاشقان تو را مسلم شد
بر همه مرگ‌ها بخندیدن

فرع‌های درخت لرزانند
اصل را نیست خوف لرزیدن

باغبانان عشق را باشد
از دل خویش میوه برچیدن

جان عاشق نواله‌ها می‌پیچ
در مکافات رنج پیچیدن

زهد و دانش بورز ای خواجه
نتوان عشق را بورزیدن

پیش از این گفت شمس تبریزی
لیک کو گوش بهر بشنیدن

خوش بود فرش تن نور دیده
خوش بود مرغ جان بپریده

جان نادیده خسیس شده
جان دیده رسیده در دیده

جان زرین و جان سنگین را
چون کلوخ از برنج بگزیده

سر کاغذ گشاده دست اجل
نقد در کاغذ است پیچیده

خمره پرعسل سرش بسته
پشت و پهلوش را تو لیسیده

خمره را بر زمین زن و بشکن
دیده نبود چنانک بشنیده

شمس تبریز بشکند خم را
که ز نامش فلک بلرزیده

آمد آمد نگار پوشیده
صنم خوش عذار پوشیده

داد از گلستان حسن و جمال
باغ را نوبهار پوشیده

در زمین دل همه عشاق
رسته شد سبزه زار پوشیده

آن دم پرده سوز گرمش را
هر طرف گرمدار پوشیده

همگنان اشک و خون روان کرده
خونشان در تغار پوشیده

بوی آن خون همی‌رسد به دماغ
همچو مشک تتار پوشیده

تا از آن بو برند مشتاقان
سوی آن یار غار پوشیده

شمس تبریز صدقه جانت
بوسه‌ای یا کنار پوشیده

مطرب جان‌های دل برده
تا به شب تا به شب همین پرده

جان‌هایی که مست و مخمورند
بر سر باده باده‌ای خورده

در خرابات مفردان رفته
خرقه آب و گل گرو کرده

ای خجل از تو شکر و آزادی
لایق آن وصال کو شادی

عشق را بین که صد دهان بگشاد
چون تو چشمان عشق بگشادی

ای دلا گرد حوض می‌گشتی
دیدی آخر که هم درافتادی

ز آب و آتش چو باد بگذشتی
ای دل ار آتشی و ار بادی

دل و عشق‌اند هر دو شاگردش
خورد شاگرد را به استادی

اولا هر چه خاک و خاکی بود
پیش جاروب باد بنهادی

تا همه باد گشت آبستن
تا از آن باد عالمی زادی

زاده باد خورد مادر را
همچو آتش ز تاب بیدادی

کرمکی در درخت پیدا شد
تا بخوردش ز اصل و بنیادی

عشق آن کرم بود در تحقیق
در دل صد جنید بغدادی

نی جنیدی گذاشت و نی بغداد
عشق خونی به زخم جلادی

چون خلیفه بکوفت طبل بقا
کرد خالق اساس ایجادی

یک وجودی بزرگ ظاهر شد
همه شادی و عشرت و رادی

شمس تبریز چهره‌ای بنما
تا نمایم سخن بعبادی